فارسی
English
آهن آبدیده را زنگ عوض نمی کند / چهره انقلاب را جنگ عوض نمی کند به دشمن علی بگو به کوری دو چشمتان / پیرو خط رهبری رنگ عوض نمی کند
دههٔ فجر در ادبیات سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران به روزهای ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ گفته می‌شود که طی آن سید روح‌الله خمینی بعد از تبعید چهارده ساله در دوازدهم بهمن سال ۱۳۵۷ به ایران وارد شد و در نهایت در بیست و دوم بهمن ماه با اعلام بی‌طرفی ارتش شاهنشاهی، سلطنت پهلوی سقوط کرد و انقلاب ۵۷ ایران حادث شد. تا سال ۱۳۶۰ چنین اصطلاحی وجود نداشت و عبدالمجید معادیخواه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که برای نخستین بار در سال ۱۳۶۰ ده روز پس از ورود روح‌الله خمینی به ایران تا روز ۲۲ بهمن را دههٔ فجر نامید.[۱] تعداد روزهای بین ۱۲ بهمن تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ درواقع نه ۱۰ روز، بلکه ۱۱ روز است و مسئولان برگزارکنندهٔ مراسم برای رفع این مشکل مبنای وقوع انقلاب را در سپیده‌دم روز ۲۲ بهمن قرار دادند تا این فاصله به ده روز برسد و عنوان دههٔ فجر برای این مراسم عنوانی درست باشد.[۱]
نامگذاری[ویرایش]
در نخستین و دومین سالگرد پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، مسئولان برگزارکنندهٔ جشن‌های پیروزی انقلاب برای توصیف این روزها از اصطلاح «هفته جشن‌های سالگرد انقلاب» استفاده می‌کردند و مدت برگزاری مراسم را نیز هفت روز تعیین می‌کردند اما از سال ۱۳۶۰ عبدالمجید معادیخواه که در آن زمان به سمت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیده‌بود به شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی پیشنهاد کرد که با الهام از آیات آغازین سورهٔ فجر در قرآن یعنی «والفجر و لیال عشر (سوگند به سپیده دم و شب‌های ده‌گانه) تعداد روزهای برگزاری مراسم سالگرد انقلاب به ده روز افزایش پیدا کرده و از روز ورود روح‌الله خمینی به ایران در روز ۱۲ بهمن تا روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ محاسبه شود. این در حالی بود که آیهٔ مزبور در سورهٔ فجر به ماجرای دیگری اشاره دارد و تعداد روزهای بین ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ نیز درواقع ۱۱ روز است.[۱]
روزشمار[ویرایش]
۱۲ بهمن[ویرایش]
در روز ۱۲ بهمن استقبال قابل توجهی در تهران برگزار شد؛ بر اساس گزارش‌هایی طول جمعیت استقبال‌کننده از خمینی به ۳۳ کیلومتر رسیده بود. در ساعت ۹:۲۷ دقیقه بامداد روز دوازدهم بهمن هواپیمای حامل سید روح‌الله خمینی در میان تدابیر شدید امنیتی در فرودگاه مهرآباد برزمین نشست. او پس از ورود به فرودگاه و سخنرانی، طبق برنامه‌ای که از قبل تنظیم شده بود عازم بهشت زهرا شد و در میان استقبال گسترده مردم تهران در ساعت یک بعد از ظهر وارد قطعه ۱۷ که مدفن کشته‌شدگان انقلاب بود شد و سخنرانی خود را نمود که مخالفان جمهوری اسلامی معتقد هستند که خمینی وعده‌هایی به مردم داد که بعضی از آن‌ها هرگز عملی نشدند.[۲]
بازگشت سید روح‌الله خمینی به ایران، واقعه‌ای در جریان انقلاب ۱۳۵۷ ایران است که طی آن در ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ سید روح‌الله خمینی پس از ۱۴ سال تبعید از فرانسه به ایران بازگشت و در تهران مورد استقبال قریب به سه میلیون ایرانی قرار گرفت. این روز در تقویم رسمی ایران با عنوان آغازین روز دهه فجر، مشخص شده‌است.[۳][۴]
- مسافران پرواز
پرواز بازگشت سید روح‌الله خمینی از فرانسه به تهران با همراهی تعداد زیادی انجام شد که شامل سیاست‌مداران انقلابی، مأموران آمریکایی، چریک‌های آموزش دیده، خانواده خمینی و خبرنگارها بودند. فهرست افراد حاضر در پرواز به شرح زیر است[۵][۶][۷]:
- سید روح‌الله خمینی
- ابوالحسن بنی‌صدر
- صادق قطب‌زاده
- ابراهیم یزدی
- حسن ابراهیم حبیبی
- حسن لاهوتی
- احمد غضنفرپور
- سید احمد خمینی
- تقی ابتکار
- محسن سازگارا
- محمد منتظری
- مرتضی مطهری
- صادق طباطبایی
- اسماعیل فردوسی‌پور
- محمد هاشمی
- هادی غفاری
- سید محمد موسوی خوئینی
- رسول صدرعاملی
- حبیب‌الله عسگراولادی
- مهدی عراقی
- محمد علی صدوقی
- سید محمود دعایی
- سید حسین خمینی
- داریوش فروهر
- محمد مکری
- محمد حسین املایی
- شاهرخ حاتمی
- ژرار ژان فابین-باتوش (به فرانسوی: Gerard Jean Fabian-Bataouche)[۸] (محافظ شخصی خمینی در نوفل‌لوشاتو)
- خلبانان
این سفر تاریخی به وسیلهٔ هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ شرکت ایرفرانس انجام گرفت.
سر خلبان پرواز «ژان موءی» بود و کمک خلبان «باتاوش» (فرانسوی الاصل) (به فرانسوی Bathylle، به انگلیسی Bathyllus) بود که دست در دست خمینی از هواپیما پیاده شد.[۹]
شرح واقعه[ویرایش]
بازکردن فرودگاه‌ها برای بازگشت آیت‌الله خمینی، یکی از انتقادهای مهمی است که بختیار بعد از سقوط کابینه و فرارش از ایران با آن روبه‌رو شد.[۱۰]
|
بخشی از مجموعهٔ
|
|---|
| انقلاب ۱۳۵۷ |
 |
|
|